یادداشت دکتر تارا شهنام درباره پروفسور امین

ریال نیوز : پروفسور امین رکورددار  مقدمه نویسی بر  کتاب های دیگران در سطح جهان اند و مقدمه بر ۲۶۰ کتاب به زبان های مختلف جهان را از خود به ارمغان گذارده اند.

به گزارش ریال نیوز ، روز ۲۸ اسفند 1401در دفتر ‌دایره المعارف ایرانشناسی ،محل کار و پژوهش پروفسور سیدحسن امین حضور پیدا کردیم و‌ توانستیم با این استاد بزرگ علوم انسانی و اجتماعی،  در آستانه سال ۱۴۰۲ نه تنها راجع به  گذشته و حال فرهنگ و‌ ادب و حقوق و سیاست ایران بلکه راجع به آینده ایران  و جهان، گپ و گفتی دوستانه و دیداری نوروزی داشته باشیم.
این افتخاری بود تا پروفسور امین در آغاز، از متولد شدنش در 7 آذر ماه سال ۱۳۲۷ در شهر تاریخی سبزوار در  خراسان رضوی برایمان بگوید و اینکه از 5سالکی می خوانده و می نوشته و اولین کتاب خود  را در حالی که  فقط 16سال داشته با مجوز  رسمی وزارت فرهنگ و هنر در ۱۳۴۳ چاپ کرده است؛ یعنی کتابی به نام «ترانه فرشتگان» که مجموعه اشعار ایشان در پنجاه و هشت سال پیش بوده و با مقدمه دکتر رضا مصطفوی سبزواری استاد دانشگاه علامه طباطبائی که در آن موقع دبیر ادبیات ایشان بوده  به چاپ می رساند.
از پروفسور  امین که دانشمندی چندبعدی، پرتوان،  پرکار، خدمتگزار و تاثیرگذار است، پرسیدیم که نگاهش به سال ۱۴۰۲ چیست؟
امین پاسخ داد: من به آینده بشر و آینده انسان ایرانی امیدوارم و می دانم که در نهایت سیر آینده مانند هزاره ها و سده ها و دهه های گذشته، رو به تکامل. پیشرفت و توسعه دارد. تاریخ تمدن، نشان می دهد که نوع انسان  همیشه در مسیر تکامل مادی و معنوی. هفتاد عنوان کتاب و سیصد مقاله ره سپر بوده و این سیر تکامل در دراز مدت همچنان ادامه خواهد یافت.
استاد امین این  چهره سرشناس علمی و پژوهشی، به زبان های فارسی و انگلیسی در زمینه های مختلف حقوق، فلسفه و علوم انسانی بویژه تاریخ و ادبیات دارند. از افتخارات پروفسور امین این است که  در سایت رسمی دانشگاه تهران در کنار دکتر الهی قمشه ای و دکتر  باستانی پاریزی، به عنوان یکی از دانش آموختگان برتر این اولین دانشگاه ایران معرفی شده و نیز دارای دکتری تخصصی  حقوق بین الملل  از دانشگاه گلاسگو  در انگلستان است که بعد از آکسفورد و کمبریج ، قدیمی ترین دانشگاه انگلیسی زبان جهان است.‌ایشان در انگلستان   در دانشگاه گلاسگو کلدونین با طی همه مدارج دانشگاهی به مرتبه پروفسوری رسیده و در ایران هم در دانشکده های حقوق و علوم سیاسی دانشگاههای تهران و علامه طباطبایی، تدریس کرده و هم اکنون هم در انگلستان در  دانشگاه گلاسکو و دیگر دانشگاه های جهان‌ بعنوان استاد راهنما و استاد داور در دوره های  دکتری خدمت می کنند و سابقه تدریس و داوری در دانشگاه مطالعات خارجی پکن در چین و دانشگاه  گوهاتی هند را نیز دارا هستند.
پروفسور امین فلسفه شرق را نزد استادانی مانند علامه حسن زاده آملی و فلسفه غرب را در انگلستان آموخته و مترجم آثار نیچه به فارسی است.
این فیلسوف ایرانی معاصر در مورد زبان پارسی می گوید که در طی اقامت هایی که در چین داشته است، شاهد بوده که مسلمانان چین اعمال دینی و نماز خود را به پارسی می خوانند؛ چون در فقه پبرو ابو حنیفه می باشند. زبان پارسی دری از زمانی نفوذ دینی یافت که در خراسان بزرگ، سامانیان  قرآن و تفسیر طبری را کامل به پارسی دری ترجمه کردند؛ لذا   فقه حنفی خواندن نماز به فارسی را جایز می داند.
ابوحنیفه یک از چهار  پیشوای مذاهب اربعه فقه اهل سنت و از پیشوایان مذاهب فقهی در جهان اسلام می باشد که تبار ایرانی  دارد. زبان شعر و عرفان هم زبان پارسی است،فارسی زبان دوم جهان اسلام در جهان می باشد و یونسکو هم زبان پارسی را  به عنوان سومین زبان کلاسیک و زنده جهان قبول دارند.
پروفسور امین 20جلد کتاب به انگلیسی  در حقوق بین الملل  و حقوق تطبیقی نوشته که در لندن و  گلاسکو انگلستان به چاپ رسانده اند.‌اولین کتاب انگلیسی  ایشان را در سال 1981که 42 سال پیش می شود، در مورد مسایل حقوقی خلیج فارس در لندن چاپ کرده اند. دومین کتاب انگلیسی ایشان در مورد حفظ محیط زیست و آلودگی دریاها در حقوق بین الملل و خاورمیانه با مقدمه استاد ایشان  پروفسور جان گرانت  John Grant رییس  دانشکده حقوق دانشگاه گلاسگو چهارمین دانشگاه انگلیسی زبان جهان به قدمت 570سال است می نویسند. و باز برگی بر افتخارات یک ایرانی که در جهان می درخشد، افزوده و این کسی نیست جز پروفسور امین بزرگوار که از مفاخر ملی ایران در سطح جهان و مورد احترام همه دانشگاهیان و حقوقدانان و ادیبان ایرانی و غیر ایرانی می باشند
ایشان شاگردان معروفی را در عرصه حقوق مثل دکتر فریدون و دکتر صلحچی معاونت پژوهشی دانشکده حقوق دانشگاه علامه طباطبائی در دانشگاه گلاسگو کلدونین دارند و استادان بزرگی مانند دکتر سیدحسن امامی در حقوق و علامه حسن زاده آملی در فلسفه داشته اند و از همکلاسی هایشان در حقوق دکتر هدایت فلسفی از دکتران دانشگاه شهید بهشتی و در فلسفه  استاد منوچهر صدوقی سها را نیز برای ما بعنوان دوست بیان داشتند.

امین رکورددار  مقدمه نویسی بر  کتاب های دیگران در سطح جهان اند و مقدمه بر ۲۶۰ کتاب به زبان های مختلف جهان را از خود به ارمغان گذارده اند.
هم چنین ایشان رئیس شورای سیاستگذاری پاسداشت 3بانوی بزرگ پارسی سرا به نامهای رابعه بلخی و مهستی گنجوی و جهان خاتون شیرازی اند که در سال جاری همایش آنها را برگزار کردند که همزبانان افغانستان، تاجیکستان و آذربایجان و البته ایران … در آن شرکت کردند.
پروفسور امین شاهنامه امین را بدنباله شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی با توجه به گذشت هزار سال پس از فردوسی درباره هستی شناسی، اساطیر، تاریخ و فرهنگ ایران بزرگ بر اساس تحقیقات و اکتشافات جدید راجع به ایران باستان در بخش اساطیری، پهلوانی و تاریخی را به عرصه ادبی پیشکش کرده اند که با نام شاهنامه امین باز هم افتخاری بر افتخارات دیگر ایشان افزوده است، چون شاهنامه امین در حقیقت شاهنامه ‌دوم ایران بزرگ فرهنگی است.
در 17 اسفند در فرهنگسرای ملل قیطریه همزمان با برگزاری نمایشگاه خط استادان و هنرمندان خوشنویسی، برای کوششهای فراوان پروفسور امین در زمینه فرهنگ و ادب مراسم تقدیر و تشکری ویژه به عمل آمد که لوح تقدیر بسیار باشکوهی از طرف برگزار کنندگان به ایشان که آثار ایشان به صورت ۷۰ کتاب، ۳۰۰ مقاله و ۳۶۰ مقدمه در ایران و اروپا و آمریکا به چاپ رسیده، تقدیم شد و افتخارات ایران را به گوش همه رسانده اند.
از خوبی‌های پروفسور، مناعت طبع و همت بلند و خدمت رسانی بسیار بی ریای ایشان در قبول مسئولیت های داوطلبانه اجتماعی و فرهنگی است. ایشان ریاست هیئت مدیره انجمن هم اندیشان ایران فرهنگی، دبیرکلی بنیاد جهانی سبز منش، ریاست انجمن ادبی ایران و ریاست هیئت اجرایی جبهه ملی سامان ششم را دارا هستند.   استاد ژنتیک پروفسور داریوش فرهود، در کتاب ایران فرهنگی.امین را یک شخصیت جهانی معرفی می کند ولی امین  خود را در کنار ایشان در انجمن هم اندیشان می دانند؛ درسی که همگان باید از فروتنی ایشان یاد بگیریم.
پروفسور امین علاوه بر تالیف و تصنیف ، در زمینه ترجمه و مخصوصاً ترجمه آثار نیچه فیلسوف آلمانی تبحر کامل و خاصی دارند که مختص خود ایشان می باشد و می توان از مجلات علمی و فرهنگی معتبر ایرانی در سراسر دنیا مثل کانادا آمریکا و انگلستان و نروژ نام برد که هر کدام بحث و خاطره جالبی از ایشان چاپ و پخش کرده اند که به صورت قسمت بندی نوشته شده و برای همگان قابل بهره برداری باشد.

امین در زمینه ادبیات فارسی یادگار حکیمان کهن مثل فردوسی یا گوته در ادبیات آلمانی است که افزون بر جامعیت در علوم آثار ادبی منظوم هم دارند. در مجموعه اشعار ایشان مهم‌ترین اثر، شاهنامه امین است. قصاید ایشان بی نظیر که یکی از آنها با نام کمدی الهی آمین یادآور کمدی الهی دانته و مفصل ترین قصیده در تاریخ ادبیات ۱۲۰۰ سال گذشته جهان است. دیگر اشعارشان بیشتر در حول و محوریت حماسی، سیاسی، اجتماعی و انتقادی و نیز غنایی مثل چهار پاره گل و پروانه است که باید از کتاب دوبیتی‌های پیوسته ایشان به عنوان حد فاصل بین شعر کهن و شعر نو نام برد. مواضع ایشان نشان‌دهنده حمایت از حقوق بشر و حقوق حیوان و احترام به محیط زیست را در یک زمان و یکجا قابل توجه می دانند

ایشان برای نوروز و این که پاسداشت این جشن همگانی برنامه ای با حضور شاعران معاصر کشورهای پارسی زبان 28اسفند در محل انتشارات دایره المعارف و پژوهشهای تحقیقی خود ترتیب داده اند که آن قدر مورد استقبال قرار می گیرد صبح شروع می شود تا در موارد نوروز به بررسی و اشعار زیبای همگان پرداخته شود و حضور استاد  بسم‌الله شریفی  هم در این جمع افزون بر مقام والای انسانی پروفسور و ارزشی که به نوروز قایل شده اند را دارد

از همکاری و مساعدت پروفسور و مهربانوی بزرگوار در این جمع که ساعاتی طولانی را با رأفت و مهربانی پذیرای مدیران انجمن ادبی کلام ایران بودند, مدیر محترم آقای احمد علیخانی و تهیه کنندگی تارا شهنام بودند کمال تشکر را داشته و از خداوند متعال طول عمر و سرشار از شادی برای پروفسور امین وخانواده محترمشان خواهانیم.
تا بتوانیم خاطرات پروفسور را یکایک به صورت دنباله وار به چاپ به حضور همگان برسانیم .

باشد که از این‌فیلسوف و نابغه ایرانی که بدون ریا و با خلوص نیت در کشور خود در عرصه ادبی و فرهنگی و مقالات و مقولات حقوقی و اجتماعی فعالیت می کنند، بیش از پیش بهره  ببریم .

باید که قدر مهربانی را بدانیم
قدر گوهری در صدف پژوهش چونان پروفسور امین

نگارنده :
تارا شهنام
مدیریت انجمن ادبی کلام آقای احمد علیخانی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

13 + 19 =

دکمه بازگشت به بالا