بانک بریکس جایگزینی برای صندوق بین المللی پول
ریال نیوز : راه‌اندازی پول دیجیتال بریکس می‌تواند به طور قابل توجهی تسهیل پرداخت‌ها و کاهش نیاز به ارز‌های خارجی را ممکن سازد.
محمدعلی رزاقی هریس، پژوهشگر اقتصادی و مالی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا در پاسخ به این پرسش که با توجه به ظرفیت‌های ۷ کشور عضو بریکس و بسیاری از کشور‌های متقاضی عضویت، راه‌اندازی سازکار جایگزین سوئیفت، چه کمکی به تسهیل مبادلات خارجی کشور می‌کند؟ گفت: با توجه به سهم بالای گروه بریکس در اقتصاد بین‌الملل همچون مبادلات بازرگانی، سرمایه‌گذاری خارجی و ذخایر ارزی ظرفیت مهمی برای موفقیت این گروه در آینده است. در این راستا راه‌اندازی سازکار‌های جایگزین سوئیفت می‌تواند اثرات مثبت قابل توجهی بر تسهیل مبادلات خارجی کشور داشته باشد.
وی ادامه داد: این سازکارها، کاهش وابستگی به نظام مالی غربی، تسهیل روابط خارجی با کشور‌های همسایه، افزایش سرعت و کاهش هزینه‌های انتقال وجه، تقویت همکاری مالی و اقتصادی منطقه‌ای، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و مدیریت ریسک‌های مالی، امکان ایجاد یک بستر مالی مستقل و کارآمد را می‌تواند فراهم سازد.
این عضو انجمن مالی اسلامی ایران با اشاره به راه‌اندازی یک پول دیجیتال مشترک بین کشور‌های عضو بریکس اظهار کرد: یک پول دیجیتال مشترک توسط کشور‌های گروه بریکس می‌تواند به طرز قابل توجهی تسهیل پرداخت‌ها و کاهش نیاز به ارز‌های خارجی را ممکن سازد. این سیستم مالی نوین با فراهم آوردن یک بستر یکپارچه برای انجام تراکنش‌ها، نیازی به تبدیل ارز‌های مختلف و پرداخت هزینه‌های بالای مرتبط با آن را حذف کرده و در نتیجه سرعت و کارایی تبادلات تجاری را افزایش می‌دهد.
رزاقی تصریح کرد: همچنین پول دیجیتال مشترک می‌تواند به کشور‌های عضو در مدیریت ارزش ارز‌های ملی کمک کرده و در برابر نوسانات بازار‌های جهانی و فشار‌های اقتصادی و مالی مقاومت بیشتری به ارمغان آورد که خود نویدبخش تقویت روابط تجاری و اقتصادی بین آنهاست؛ بنابراین پول دیجیتال مشترک در تسهیل پرداخت‌ها و کاهش نیاز به ارز‌های خارجی نقش مهمی می‌تواند ایفا کند.
کاهش وابستگی به دلار چگونه رقم می‌خورد؟
وی تاکید کرد: ریال دیجیتال که اکنون زیرساخت‌های آن نیز از سوی بانک مرکزی آماده شده است و می‌تواند در پرداخت‌ها و کاهش نیاز به ارز‌های خارجی بسیار مؤثر باشد.
این عضو انجمن مالی اسلامی ایران در پاسخ به این پرسش که گسترش مبادلات بر اساس پول‌های ملی، چه تأثیری بر کاهش تقاضای دلار در بازار داخل و تعدیل نرخ ارز خواهد داشت؟ تاکید کرد: یکی از دستورکار‌های گروه بریکس، افزایش سهم پرداخت‌های ملی است که در این راستا گسترش مبادلات بر اساس پول‌های ملی بر کاهش تقاضای دلار در بازار داخل و تعدیل نرخ ارز بسیار مؤثر خواهد بود.
رزاقی گفت: با افزایش استفاده از ارز‌های ملی در تجارت بین المللی، تقاضا برای دلار کاهش یافته و فشار بر ارز ملی کشور نیز کمتر شده و منجر به تقویت ارزش پول ملی می‌شود. این روند می‌تواند ثبات بیشتری به بازار ارز بخشد و نوسانات شدید نرخ ارز را کاهش دهد، درنتیجه به بهبود شرایط اقتصادی و افزایش قدرت خرید مردم کمک می‌کند. به طور کلی کاهش وابستگی به دلار می‌تواند استقلال اقتصادی را افزایش داده و مبادلات در سطح جهانی را بهبود بخشد.
وی تصریح کرد: کشور‌های عضو بریکس در مجموع حدود ۴۱ درصد جمعیت جهان و حدود ۳۰ درصد مساحت زمین در بین قاره‌های جهان را به خود اختصاص داده است و همچنین بیش از ۲۵ درصد نفت جهانی و ۵۰ درصد سنگ آهن جهان را تولید می‌کنند که این مهم حاکی از برخورداربودن ظرفیت‌های قابل توجه بریکس است.
این عضو انجمن مالی اسلامی ایران اظهار کرد: در این راستا ایران نیز دارای ظرفیت‌های بسیاری از جمله ذخایر نفت و گاز؛ ظرفیت‌های تولید برق، انرژی‌های تجدید پذیر؛ کشاورزی؛ معدنی؛ ترانزیتی، ژئوپلیتیک و گستردگی مرز‌ها و … است که این ظرفیت‌ها می‌تواند در جذب سرمایه خارجی و تأمین مالی پروژه‌های کلان کشور نیز بسیار مؤثر باشد.
مزایای بانک بریکس برای ایران چیست؟
این عضو انجمن مهندسی مالی ایران عنوان کرد: بنابراین با توجه به جایگاه مناسب بانک توسعه جدید (بانک بریکس) در جمع آوری منابع برای پروژه‌های زیرساختی و توسعه پایدار کشور‌های بریکس طی چند سال گذشته، عضویت ایران در این بانک می‌تواند در جذب سرمایه خارجی و تأمین مالی پروژه‌های کلان کشور نقش بسیار مهمی را ایفا کند. به طوری که با دسترسی ایران به این منابع امکان تأمین مالی پروژه‌های بزرگ کشور تسهیل می‌شود. همچنین عضویت ایران در این بانک نیز می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاران خارجی از کشور‌های عضو بریکس کمک کرده و زمینه ساز همکاری‌های تجاری و اقتصادی جدید باشد. در نهایت با همکاری با این نهاد می‌تواند به انتقال فناوری و بهبود پروژه‌ها کمک کرده و تقویت و بهبود پایه‌های اقتصادی کشور را در پی خواهد داشت.
وی تاکید کرد: از آنجایی که نظم موجود پولی و مالی جهان به شدت متأثر از توافق «برتون وودز» و شکل گیری دو نهاد مهم صندوق بین المللی پول و بانک جهانی است؛ این دو نهاد که پس از جنگ جهانی دوم به ابتکار ایالات متحده آمریکا شکل گرفتند نقش عمیق و فراگیری در شکل گیری نظم موجود پولی- مالی و اقتصادی – سیاسی جهان دارند. از سوی دیگر با توجه به اینکه صندوق بین‌المللی پول واجد ظرفیت کافی وام دهی نیست و با ظرفیت موجود از عهده بحران‌های مالی جهانی بر نمی‌آید؛ لذا کشور‌های عضو بریکس در حال توسعه مکانیسم‌های جایگزین قابل اعتماد برای پرداخت‌های بین المللی هستند که یکی از اصلی‌ترین نبرد‌های استراتژیک بریکس، ایجاد جایگزین‌هایی برای هژمونی دلار آمریکاست. از این رو در صورتی که بریکس بتواند مؤسساتی جایگزین صندوق بین المللی پول و بانک جهانی را تأسیس کند این موضوع می‌تواند به طور قابل توجهی تسهیل مبادلات خارجی ایران را به همراه داشته باشد.
رزاقی در پایان تاکید کرد: در این راستا بانک بریکس قطعاً نقش به‌سزایی در تقابل با نهاد‌های قدرتمندی مانند بانک جهانی و صندوق بین المللی پول ایفا کرده و مبادلات خارجی کشور را نیز تسهیل خواهد کرد. این مؤسسات جایگزین می‌توانند منابع مالی بیشتری را در اختیار ایران قرار داده و از طریق تسهیلات مالی و پشتیبانی اقتصادی، به کشور کمک کنند تا پروژه‌های توسعه‌ای خود را پیش ببرد. همچنین وجود مؤسسات جایگزین برای کشور می‌تواند به صورت مستقیم و بدون وابستگی به رویکرد‌های مالی غربی، مبادلات تجاری و مالی خود را تسهیل کنند. این امر باعث خواهد شد که ایران در مواجهه با تحریم‌ها و محدودیت‌های بین المللی استقلال بیشتری پیدا کرده و روابط تجاری خود را با کشور‌های عضو بریکس توسعه دهد.
