عدم مدیریت وضعیت نابسامان منابع آب در کشور است

به گزارش ریال نیوز، روز 18 شهریور ماه وزیر نیرو از آغاز به‌کار رسمی پروژه ساز و کاری مدیریت به‌هم پیوسته حوضه‌های آبریز، خبر داده و گفته بود: سامان‌یابی بخش آب در گرو به رسمیت شناختن مرزهای حوضه آبریز است و در کشور، تجربه بسیار خوبی در زمینه مدیریت منابع آب داریم. از ۱۶ سال پیش این موضوع در دستور کار بوده و اسناد بالادستی متعددی را در این زمینه داریم.

رضا اردکانیان اذعان کرده: از سال‌های دور، این موضوع جزو برنامه‌های بخش آب کشور بوده است و طبق مصوبه هیئت وزیران، به لحاظ ساختاری باید به سمت مدیریت حوضه‌های آبریز حرکت کنیم. در یک ساختاری که ستادهای آن کاملا متمرکز و سطح آن هم منطبق بر تقسیمات کشوری است، رسمیت دادن و در عمل اقدام جدی در زمینه مرزهای حوضه‌ آبریز کار راحتی نیست، اما تمام کارشناسان می‌دانند که موضوع آب حتی در مناطق پرآب بسامان نخواهد شد مگر این که این مرزهای طبیعی عملا به رسمیت شناخته شود.

به گفته او در کشوری مانند کشور ما به دلیل توزیع نامتوازن زمانی و مکانی بارش‌ها نیازی به انتقال‌های بین حوضه‌ای هم باشد تحت تاثیر شرایط خودش این مسئله تعریف می‌شود.

وزیر نیرو با بیان اینکه باید عقب‌ماندگی‌ها را با کمک هم برطرف کنیم، گفت: مطالعات خوبی به عمل آمده و اگر چه هنوز مستقر نشده ولی به لحاظ نظری، سواد کافی در این زمینه وجود دارد و ما باید هنر اصلاح وضع موجود در حین حرکت را از خودمان نشان دهیم.هدف اصلی، استقرار مدیریت به‌هم پیوسته در حوضه‌های آبریز است و فهرست‌ کارهایی که نباید در این زمینه انجام دهیم مقدم بر لیست کارهایی است که باید انجام دهیم.

وی تاکید کرده است در صدر کارهایی که نباید انجام دهیم این است که ساختار موازی و مضر با این برنامه نباید داشته باشیم.

مهدی قمشی درباره مزایا و معایب اجرای این پروژه گفت: اگر مدیریت حوضه‌های آبریز یکپارچه شود، در مدیریت منابع آب بسیار مثبت و روشی علمی است و به وضعیت منابع آب در کشور کمک می‌کند اما به شرطی که نحوه چیدمان مدیریت این حوضه‌ها از قسمت سیاسی جدا شود. اشکالی که در کار است؛ در مدیریت حوضه‌ها جنبه‌های سیاسی و جغرافیایی در نظر گرفته شده و در تصمیمات وارد می‌شوند، این موضوع دارای جایگاه علمی است و سازمان‌های آب و برق منطقه‌ای باید وارد مدیریت شوند.

وی افزود: اکنون در مدیریت حوضه‌های آبریز به جای عناصر وزارت نیرو، استانداران و مدیران غیر مرتبط با آب پررنگ هستند در حالی که باید با اعضای آکادمیک و اجرایی مرتبط با آب کار را پیش ببرند، اگر این رویه اصلاح شود به مدیریت یکپارچه برای حفظ منابع و استفاده بهینه از منابع آب کمک می‌کند.

رئیس دانشکده آب دانشگاه چمران تصریح کرد: مدیریت یکپارچه به این معنا است که استان‌ها و مناطق واقع در بالادست و پایین‌دست یکجا دیده شوند، اینگونه نباشد که آب در بالادست مدیریت نشده استفاده شود و به پایین‌دست آب آلوده رسیده و یا اصلا نرسد. این مدیریت باعث می‌شود حوضه آبریز استان‌های بالادست و پایین‌دست طوری مشکارکت کنند که اشکالی در حوضه پدیدار نشود و پایین‌دست دچار اشکالات زیست محیطی نشود

وی خاطرنشان کرد: مدیریت یکپارچه می‌تواند برای حوضه‌ای همچون زاینده‌رود که از چهارمحال عبور کرده و به اصفهان می‌رود، مهم باشد.  مدیریت یکپارچه باعث می‌شود بین دو استان هماهنگی صورت بگیرد، به زاینده‌رود از نقطه شروع تا گاوخونی هم آب برسد و به شکل حساب شده‌ای از منابع آب بهره ببرند و اشکالی هم از نظر زیست‌محیطی ایجاد نشود .

قمشی در ادامه با انتقاد از انتقال بین حوضه‌ای گفت: این اقدام در مورد کشور ما به لحاظ علمی و مباحث اجتماعی اشتباه مضاعف است.

وی با بیان اینکه دنیا انتقال بین حوضه‌ای را نقض می‌کند، خاطرنشان کرد: در مورد نگرش انتقال بین حوضه‌ای تجربه زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد سیاست درستی نیست و اشکالات آن بیش از منافع است، متاسفانه علیرغم اینکه تصور می‌کردند انتقال آب می‌تواند مشکلات مقصد را رفع و بهبود ببخشد، در عمل اینگونه نبوده و منافعی هم بدست نیامده است. با توجه به اینکه کشور خشک و نیمه خشک هستیم حتی مناطقی که آب بیشتری دارند، کفاف نیاز کشاورزی، صنعت و بهداشت آن منطقه را نمی‌دهد، بنابراین انتقال آب فقط انتقال مشکل از یک منطقه به یک منطقه دیگر است، برای همین به هیچ وجه برای کشور تجویز نمی‌شود.

این استاد دانشگاه یادآور شد: بهترین راهکار موجود اینکه روی استفاده از آب دریاها و شیرین کردن حساب باز کنیم، البته آن هم با احتیاط باشد که مسائل زیست محیطی ایجاد نشود در حوضه‌های بسته مثل خزر باید ملاحظه شود، در عمان و خلیج فارس باید بررسی شود تا مسائل زیست محیطی ایجاد نشود.