خروج شركت‌های لوازم خانگی خارجی از بازار ایران
به گزارش ریال نیوز، موضوعی كه باعث شده همواره نگاه به صنایع مختلف از جمله صنعت لوازم خانگی نگاهی شیك و غیرضروری به شمار آید لذا ظرفیت‌های فراوان صنعت تولید لوازم خانگی ایران در زمینه خلق ارزش افزوده، مانند بسیاری از ظرفیت‌های مغفول صنایع تولیدی دیگر، به دلیل سهولت كسب درآمد از خام‌فروشی نفت نادیده گرفته شده است.
نتیجه این نادیده گرفتن ظرفیت‌ها، چیزی جز عقب‌ماندگی تولیدكنندگان ایرانی از رقبای خارجی خود در زمینه رشد پایدار تولید نبوده است. با مقایسه وضعیت تولیدكنندگان لوازم خانگی ایران با بسیاری از رقبای آسیایی خود كه از قضا دهه‌ها پس از شركت‌های ایرانی، كار در زمینه تولید لوازم خانگی را آغاز كرده‌اند؛ به این نتیجه می‌رسیم كه مجموعه‌ای از مشكلات در مسیر تولید و برندسازی، تولیدكننده خوشنام و قدیمی ایرانی را از حضور موثر در بازارهای داخلی و جهانی دور نگاه داشته است.
با این حال بعد از خروج برندهای خارجی از بازار لوازم خانگی ایران طی سال‌های اخیر تولیدات داخلی با رشد قابل توجهی مواجه بوده‌اند. روندی كه تداوم آن نیازمند انجام مراقبت‌هایی در آینده است.
شاید تا پیش از آغاز دهه ۹۰ و نبود مشكلات در فروش قیمت خام، احساس نیاز در بین مسؤولان كشور به بهره‌گیری از ظرفیت‌های بسیاری از صنایع تولیدی كشور از جمله صنعت لوازم خانگی وجود نداشت. اما دهه مذكور برای اقتصاد ایران، دهه‌ای متفاوت بود.
تحریم‌های بی‌سابقه جهانی علیه اقتصاد و فروش نفت ایران، در كنار كاهش قیمت جهانی این محصول، باعث شد تا لزوم تولید محصولات با ارزش افزوده بالا در كشور و تكمیل زنجیره صنایع تولیدی گوناگون نه در جایگاه یك گزینه، بلكه به عنوان نیازی حیاتی برای كشور مطرح شد.
بدعهدی‌های چندین باره شركت‌های خارجی لوازم خانگی در عمل به تعهدات خود، در قبال طرف ایرانی و تامین نیاز بازار كشورمان به بهانه تحریم‌های آمریكا، شرایط متفاوت و جدیدی را ایجاد كرد. شرایطی كه باعث شد دولتمردان و مدیران كشور باردیگر دست نیاز به سوی تولیدكنندگان و صنعتگران داخلی دراز كرده و به توان داخل برای رفع كمبودهای بازار لوازم خانگی كشور اعتماد كنند.
با افت ارزش پولی ملی و تكانه‌های شدید ارزی در دهه ۹۰ شرایط برای نقش‌آفرینی تولیدكنندگان ایرانی كه وابستگی كمتری به واردات داشتند، فراهم شده و نیاز كشور به داخلی‌سازی هرچه بیشتر قطعات مورد نیاز تولید لوازم خانگی، به عنوان یك اصل در میان صنعتگران پذیرفته شد.
از این رو در بسیاری از محصولاتی كه عمق ساخت داخل در آنها كمتر از ۴۰ درصد بود؛ اكنون براساس آمار دست‌اندركاران صنعت این مقدار به بیش از ۶۵ درصد رسیده و همچنان برای رشد داخلی‌سازی قطعات، تلاش‌های مستمری در جریان است.
رشد ۳۰ درصدی تولید یخچال و فریزر
از این رو ما شاهد آغاز یك مسیر نوین هستیم كه شاید بتوان آغازش را اردیبهشت سال ۹۷ و خروج ترامپ از برجام دانست.
به طوری كه اخیرا مهدی حاجی‌یوسفی، عضو انجمن لوازم خانگی از رشد ۵۲ درصدی تولید لوازم خانگی داخلی در ایام سپری‌شده سال جاری، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته خبر داد.
بررسی آمارهای منتشرشده وزارت صمت تا پایان آبان ۱۳۹۹ نشان از افزایش تولید انواع لوازم خانگی دارد.
به عنوان مثال در این بازه هشت ماهه تعداد یك میلیون و ۳۳۴ هزار و ۳۰۰ دستگاه یخچال و فریزر در كشور تولید شده است كه در هم‌سنجی با سال ۹۸ رشد 29.2 درصدی را نشان می‌دهد.
همچنین در همین مدت كارخانجات تولیدی لوازم خانگی كشور موفق به تولید ۶۶۵ هزار و ۲۰۰ دستگاه ماشین لباسشویی شده‌اند كه رشد 58.2 درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد. تولید انواع تلویزیون نیز در همین مدت با رشد قابل توجه ۶۲.۵ درصدی به ۸۰۱هزار و ۶۰۰ دستگاه رسیده است كه از لحاظ درصد رشد، پیشتاز آمارهاست. این آمارها و رشد امیدبخش تولیدات در این حوزه به‌خوبی نشان می‌دهد ظرفیت مغفول‌مانده صنعت تولید لوازم خانگی در حال احیا بوده و تولیدكننده داخلی به خودباوری رسیده است. بی‌شك این موفقیت در سایه تلاش تولیدكنندگان داخلی و همراهی سیاستگذاران كلان كشور در نبود برندهای بدعهد خارجی رخ داده و برای تداوم آن راهی جز برنامه‌ریزی صحیح و اتخاذ تصمیمات منطقی وجود ندارد. لذا صنعت لوازم خانگی كشور، نیازمند یك نقشه راه جامع و هدفگذاری واقع بینانه است. نقشه راهی كه بتواند در یك مدت مشخص ما را به ظرفیت تولید ۱۹/۷ میلیون دستگاه انواع لوازمخانگی كه محمدرضا كلامی، سرپرست سابق معاونت بازرگانی داخلی وزارت صمت به عنوان توان تولیدی كشور مطرح كرده است، برساند.
ولع شرکت‌های خارجی برای بازگشت به بازار ایران
مسؤولان امر و دلسوزان تولید كشور باید عوامل تهدیدكننده رشد تولید لوازم خانگی را شناسایی و در جهت مقابله با تاثیرات آنها برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهند.
چرا كه بسیاری از كارشناسان و صاحبنظران براساس تجربیات گذشته درباره برخورد دولت ایران با شركت‌های عهدشكن خارجی، معتقدند با بازگشت احتمالی جو بایدن به برجام، متاسفانه دولتمردان ایرانی بدون هیچ ممانعتی به برندهای بدعهد خارجی و به طور ویژه كره‌ای‌ها، اجازه خواهند داد تا با بازگشت به بازار كشور، كما فی‌السابق به فعالیت بپردازند.
شنیده‌ها حاكی است كه شركت‌های كره‌ای «ال‌جی» و «سامسونگ» كه تا حدود سه سال پیش ۷۰ درصد سهم بازار لوازم خانگی كشورمان را در تصاحب خود داشتند و در دهه اخیر حداقل دو مرتبه در روزهای سخت تحریم‌ها، ایران را تنها گذاشته‌اند؛ اكنون با ولعی چندین برابر گذشته برای بازگشت به بازار ایران روزشماری می‌كنند حتی زمزمه‌هایی شنیده می‌شود كه برخی دفاتر این شركت‌ها در كشورهای همسایه ایران، به‌دقت در حال رصد شرایط بازار ایران هستند.
پرواضح است كه هر نوع حمایت بیش از حد و غیرمتعارف دولتی از تولیدات داخلی نیز نتیجه‌ای جز آنچه در «صنعت خودرو» شاهد آن هستیم، نخواهد داشت. لذا راه‌حل، اتخاذ سیاستی موثر و معتدل است. یعنی حمایت از تولید، باید در كنار حفظ اصل رقابت در دستور كار قرار گیرد.
«قاچاق» خطر بزرگ دیگری است كه تولید كشور را تهدید می‌كند. اگرچه بسیاری از برندهای خارجی لوازم خانگی به دلیل تحریم‌ها، افزایش نرخ ارز و ممنوعیت‌ها، به طور رسمی در كشور حضور ندارند؛ اما متاسفانه این محصولات به تعداد فراوان از طریق قاچاق وارد كشور می‌شوند. از این رو تدبیری در جهت مقابله اساسی با قاچاق كه همواره «تولید ملی» را با تهدیدات اساسی مواجه می‌كند، امری واجب به نظر می‌رسد.
