اثرات ماشه بر قیمت مصالح؛ جهش قیمت فولاد و ورق‌های ساختمانی در نیمه دوم ۱۴۰۴

بازار مصالح ساختمانی در ایران، به‌اندازه‌ای به تحولات سیاسی و ارزی حساس است که گاهی یک تصمیم بین‌المللی معادلات قیمت را در چند روز تغییر می‌دهد. فعال‌شدن دوباره سازوکار «ماشه»، یکی از همین تصمیم‌ها است که نگاه‌ها را از سیاست به سمت اقتصاد داخلی برمی‌گرداند. تجربه سال‌های گذشته نشان داده هر بار که محدودیت‌های تجاری افزایش یافته است، بازار فولاد و ورق‌های ساختمانی نخستین واکنش را نشان داده‌اند.

با ورود به نیمه دوم ۱۴۰۴، بسیاری از فعالان بازار انتظار دارند اثر این تغییرات، خود را در قالب رشد قیمت‌ها و کمبود نسبی عرضه نشان دهد؛ در ادامه، اثرات ماشه بر قیمت مصالح و رفتار بازار فولاد را با نگاهی تحلیلی به داده‌ها و روندهای واقعی بررسی می‌کنیم.

مفهوم ماشه و اثر آن بر بازار مصالح

اصطلاح «ماشه» در واقع به سازوکاری اشاره دارد که در صورت نقض توافق‌های بین‌المللی، محدودیت‌ها و تحریم‌ها را به‌صورت خودکار بازمی‌گرداند؛ این تصمیم اگرچه در سطح سیاسی تعریف می‌شود، ولی اثر مستقیم آن بر اقتصاد و صنایع داخلی به‌ویژه بازار مصالح قابل انکار نیست.

در چنین شرایطی، واردات مواد اولیه و تجهیزات صنعتی با محدودیت و هزینه بیشتر همراه می‌شود. نتیجه طبیعی آن، افزایش قیمت تمام‌شده تولید و کاهش سرعت عرضه در بازار است؛ از آنجایی که فولاد و ورق‌های ساختمانی ستون فقرات پروژه‌های عمرانی محسوب می‌شوند، هر تغییر در شرایط تجاری بین‌المللی، بلافاصله به رشد قیمت این محصولات در داخل کشور منجر می‌شود.

به بیان ساده، ماشه برای بازار مصالح یعنی بازگشت فشار بر زنجیره تأمین؛ فشاری که می‌تواند در نیمه دوم ۱۴۰۴، موج تازه‌ای از افزایش قیمت‌ها را رقم بزند.

تحلیل روند قیمت فولاد در نیمه دوم ۱۴۰۴

با نزدیک شدن به نیمه دوم سال ۱۴۰۴، نشانه‌های افزایش تدریجی قیمت فولاد در بازار داخلی بیش از پیش دیده می‌شود. بخش عمده این روند به نوسانات ارزی و محدودیت‌های ناشی از فعال‌شدن ماشه مربوط است؛ از سوی دیگر، کاهش واردات و رشد هزینه حمل‌ونقل بین‌المللی، باعث شده بازار داخل بیش از گذشته به عرضه داخلی وابسته شود.

در این میان، رفتار سرمایه‌گذاران نیز نقش مهمی دارد. بسیاری از خریداران صنعتی به‌جای خرید انبوه، سیاست خرید مرحله‌ای را در پیش گرفته‌اند تا از نوسان ناگهانی قیمت‌ها در امان بمانند؛ هم‌زمان، افزایش تقاضا برای پروژه‌های نیمه‌تمام عمرانی، فشار مضاعفی بر بازار فولاد وارد کرده است.

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد اگر نرخ ارز در محدوده فعلی باقی بماند و محدودیت‌های صادراتی تشدید نشود، احتمال ثبات نسبی در پایان سال وجود دارد؛ اما در صورت بروز شوک ارزی یا افزایش تعرفه‌های وارداتی، بازار فولاد بار دیگر وارد مسیر صعودی خواهد شد.

بررسی داده‌های بازار و مراجع قیمت‌گذاری

در تحلیل بازار فولاد، اعداد و داده‌ها همیشه معتبرتر از پیش‌بینی‌های ذهنی‌اند. وقتی نرخ ارز و محدودیت‌های تجاری هم‌زمان تغییر می‌کنند، کوچک‌ترین نوسان قیمتی جهت بازار را عوض خواهد کرد؛ برای همین، تحلیل‌گران بازار معمولاً تغییرات قیمت مقاطع حساس‌تر مانند ورق‌های پوشش‌دار را به‌عنوان شاخص پیش‌نگر بررسی می‌کنند.

بر اساس داده‌های سایت پیوان، لیست قیمت ورق گالوانیزه طی هفته‌های گذشته روندی افزایشی داشته است. به‌دلیل به‌روزرسانی مستمر قیمت‌ها در این سایت، داده‌های موجود تصویری نسبتاً دقیق از وضعیت اخیر بازار ارائه می‌دهد و همین داده‌ها می‌تواند مبنایی برای تحلیل رفتار کلی بازار فولاد باشد؛ تحلیلی که به‌کمک آن می‌توان تشخیص داد آیا افزایش اخیر قیمت‌ها نتیجه فشار واقعی عرضه است یا واکنشی هیجانی به سازوکار ماشه، نکته‌ای که برای تصمیم‌گیری خریداران و سرمایه‌گذاران اهمیت زیادی دارد.

چشم‌انداز نیمه دوم ۱۴۰۴ و پیش‌بینی رفتار بازار

بررسی روند نوسانات قیمتی در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد بازار فولاد و مصالح ساختمانی در ماه‌های آینده احتمالاً در مسیر نوسانات محدود، اما پیوسته حرکت کند؛ با این حال، چند متغیر کلیدی می‌تواند آینده بازار را تعیین کند:

• تداوم سازوکار ماشه: در صورت ادامه محدودیت‌های تجاری، هزینه واردات مواد اولیه افزایش یافته و قیمت داخلی فولاد و ورق‌های ساختمانی در سطوح بالاتر باقی خواهد ماند.
• تغییر در پروژه‌های عمرانی: بازنگری در قراردادها و تعدیل مالی پروژه‌های دولتی و نیمه‌دولتی می‌تواند باعث کاهش تقاضای کل در بازار شود.
• رفتار بخش خصوصی: با توجه به نااطمینانی نسبت به آینده نرخ ارز، خریداران خصوصی محتاط‌تر عمل می‌کنند و حجم معاملات نقدی کاهش می‌یابد.
• سیاست‌های عرضه در بورس کالا: شفافیت در عرضه محصولات فولادی می‌تواند به ثبات نسبی قیمت‌ها کمک و از نوسانات شدید جلوگیری کند.
• تأثیر رویدادهای سیاسی: در فضای فعلی، هر تغییر در روابط بین‌الملل یا سیاست‌های ارزی ممکن است به‌سرعت جهت حرکت قیمت‌ها را عوض کند.

در مجموع، نیمه دوم ۱۴۰۴ را می‌توان دوره‌ای دانست که بازار فولاد میان ثبات نسبی و نگرانی از شوک‌های بیرونی در نوسان خواهد بود.

جمع‌بندی

فعال‌شدن ماشه، بار دیگر بازار مصالح را در موقعیتی حساس قرار داده است. داده‌های موجود نشان می‌دهد فولاد و ورق‌های ساختمانی در نیمه دوم ۱۴۰۴ با نوسان‌های مقطعی و احتمال رشد تدریجی قیمت روبه‌رو خواهند بود؛ به‌طور‌کلی، تصمیم‌گیری بدون استناد به داده‌های واقعی می‌تواند پرریسک باشد. رجوع به منابع معتبر قیمت‌گذاری، تحلیل دقیق بازار و رصد مداوم متغیرهای سیاسی و ارزی، سه رکن اصلی جهت درک درست از مسیر آینده بازار فولاد محسوب می‌شوند.