رفاه و تولید ناخالص ملی

ریال نیوز : هرچند نمی توان نقش شاخص تولید ناخالص ملی در اقتصاد را نادیده گرفت ولی رفاه یک شاخص متشکل از موارد و نکات متفاوتی است و تنها وابسته به یک شاخص نمی باشد. شاخص تولید ناخالص ملی هرچه بزرگ تر باشد به ما کمک مي کند تا زندگي بهتري داشته باشيم.
این شاخص معيار خوبي براي اندازه گيري سلامت خانواده و کودکان ما نيست اما کشورهاي با شاخص تولید ناخالص ملی بزرگ تر مي توانند به سلامت مردم خود کمک کرده و بیشتر توجه کنند.
هم چنین شاخص خوبي براي اندازه گيري میزان کيفيت آموزشي و یا عملکرد های کاری نيست اما کشورهايي که شاخص تولید ناخالص ملی بیشتری دارند ميتوانند نظام هاي آموزشي بهتري فراهم کنند. نمیتواند باعث پیشرفت هنر و ادبیات ما شود ولي کشورهايي با شاخص تولید ناخالص ملی بزرگ تر مي توانند به آموزش بيش تر شهروندان و باسواد کردن آنان اقدام کنند تا از خواندن ادبيات بيش تر لذت ببرند و هنرمندان را بهتر و بیشتر حمایت کند . شاخص تولید ناخالص ملی باعث افزايش حس ایثار و عشق به وطن نمي شود ولي تمامي اين صفات ارزشمند زماني رشد مي کنند که مردم يک کشور درگير تهيه ی نيازهاي اوليه و ضروري زندگي خود نباشند. به طور خلاصه این شاخص نمي تواند به طور مستقيم به اندازه گيري کيفيت و رفاه زندگي بپردازد بلکه توانايي ما را در دست يابي به نهاده ها براي برخورداري از يک زندگي با ارزش اندازه گيري مي کند.
برخي از چيزها که براي يک زندگي خوب ضروري هستند در شاخص تولید ناخالص ملی مورد بررسی قرار نمي گيرد. برای مثال در کشورهایی مانند چین یا ژاپن افراد تعداد ساعات بالایی را کار میکنند که باعث شاخص تولید ناخالص ملی بالاتر میشود ولی آیا افرادی که هفت روز هفته را کار میکنند و هیچ زمانی برای استراحت و توجه به سلامت خود ندارند در رفاه هستند؟ با این وجود نمي توانيم نتيجه بگيريم که وضع مردم بهتر شده است زيان ناشي از استراحت کم تر منافع ناشي از توليد و مصرف مقادير بيش ترِ کالاها و خدمات را از بين مي برد.
هم چنین بسیاری از کالاها و خدمات در شاخص تولید ناخالص ملی دیده نمیشوند برای مثال نگهداري از کودکان در مهد کودک در تولید ناخالص داخلی در نظر گرفته میشود ولي ارزش نگهداري بچه ها در منزل توسط والدين آن ها در شاخص تولید ناخالص ملی ديده نمي شود. فعاليت هاي اجتماعي داوطلبانه نيز از جمله فعاليت هايي هستند که آن را به حساب نمي آورند.
مسئله ی ديگر که این شاخص به آن توجهي ندارد کيفيت محيط زيست است یک جنبه از رفاه جامعه که در اندازه گیری شاخص تولید ناخالص ملی ملحوظ نمی شود کیفیت زیست محیطی می باشد تولید بسیاری از کالاها و خدمات سبب آلوده ساختن هوا و آب ها می شود و موجب می گردد تا مردمی که از این محیط می خواهند استفاده کنند لذت ببرند یا آن را مصرف کنند بطور منفی تحت تاثیر واقع شوند. از آنجا که لذت بردن مردم از محیط در بازار مورد مبادله قرار نمی گیرد. در محاسبه شاخص تولید ناخالص ملی نیز ملحوظ نمی شود . ولذا ارزش آن در تولید ناخالص ملی ظاهر نمی گردد آنچه باید بدانیم این است که تولید بیشتر کالاها و خدمات به مفهوم سطح بالاتری از تولید ناخالص ملی می باشد به مفهوم ایجاد آلودگی بیشتر در آب و هوا و بطور کلی محیط نیز می باشد .
تحقیقات نشان داده است که کشورهايي با درآمد سرانه ی اندک داراي نرخ زادو ولد بالا و به دنيا آمدن کودکاني با وزن کم، نرخ مرگ و مير بالاي کودکان هنگام توليد، نرخ بالاي مرگ مادران هنگام زايمان، سوء تغذيه کودکان و دسترسي اندک به آب آشاميدني سالم هستند. در کشورهايي با درآمد سرانه ی اندک، کودکان بسيار زيادي که در سن آموزش هستند به مدرسه نمي روند و آن هايي که به مدرسه مي روند نيز با کمبود امکانات آموزشي به ويژه کمبود معلم رو به رو هستند در اين کشورها معمولاً تعداد تلويزيون و تلفن کم تر از ساير کشورهاست و فاقد جاده هاي آسفالت و خانه هاي مسکوني داراي برق هستند. آمارهاي بين المللي به وضوح نشان مي دهند که ارتباط و همبستگي بسيار زيادي بين تولید ناخالص ملی کشورها و سطح رفاه مردم وجود دارد.
مورد دیگری که در رفاه مردم نقش دارد شاخص جمعیت است. اگر چه تولید ناخالص ملی کل تولید در اقتصاد را اندازه گیری می کند ،آن نشان نمی دهد که به هر شخص از افراد جامعه چه میزان از این تولید تعلق گرفته است . فرض کنید دو کشور دارای تولید ناخالص ملی یکسانی با هم باشند اما جمعیت یکی دو برابر جمعیت دیگری باشد . در این صورت مشکل است بگوئیم که رفاه این دو کشور یکسان است . بنابراین ما اغلب تولید ناخالص ملی سرانه را در نظر می گیریم . تولید ناخالص ملی سرانه به متوسط تولید ناخالص ملی گفته می شود که در یک اقتصاد به هر شخصی تعلق می گیرد .
در پايان مي توانيم نتيجه بگيريم که تولید ناخالص ملی يک معيار خوب رفاه اقتصادي براي اندازه گيري بسياري از موارد است ولی همه موارد را در بر نمیگیرد.
رشد اقتصادی استانداردهای زندگی را در سراسر جهان بالا برده است. اقتصادهای جهان این نکته را نادیده گرفته‌اند که معیارهای استاندارد رشد اقتصادی، تولید ناخالص ملی صرفا برای سنجش اندازه اقتصاد کشورها به کار می‌رود و نشان‌دهنده سطح رفاه یک کشور نیست.
با این وجود، سیاست‌گذاران و اقتصاددانان، تولید ناخالص ملی و یا در بعضی موارد سرانه تولید ناخالص داخلی را به‌عنوان یک واحد کلی برای نشان دادن پیشرفت یک کشور، با ترکیب رونق اقتصادی و رفاه اجتماعی آن کشور، در نظر می‌گیرند. در نتیجه، سیاست‌هایی که منجر به رشد اقتصادی می‌شوند، در مورد جامعه نیز به کار برده می‌شوند.

یادداشت : نازنین رجب
مشاور بین المللی در حوزه اقتصاد انرژی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

هجده − نه =

دکمه بازگشت به بالا